Likwidacja wskaźnika WIBOR – co to oznacza dla kredytobiorców?

Wskaźnik WIRON (wcześniej WIRD) zastąpi WIBOR jako podstawę obliczania oprocentowania kredytu. Co ta zmiana oznacza dla kredytobiorców? Jak zmiana wskaźnika wpłynie na wysokość rat kredytu? Czy raty kredytów spadną? Kiedy wskaźnik WIRON zacznie obowiązywać?

Co to jest WIBOR i jak wpływa na kredyty?

WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) to średnia stopa procentowa, po jakiej banki udzielają pożyczek innym bankom komercyjnym (przy jej obliczaniu odrzucane są wartości skrajne). Ma ona znaczenie nie tylko dla polskiego systemu finansowego, ale także dla indywidualnych kredytobiorców. Wysokość oprocentowania pożyczek międzybankowych wykorzystywana jest m.in. do ustalania poziomu oprocentowania kredytów, w tym m.in. kredytów gotówkowych oraz kredytów hipotecznych.

WIBOR obejmuje kilka rodzajów stóp procentowych ustalanych na różne okresy czasowe. Najczęściej używa się wskaźników WIBOR na jeden miesiąc (WIBOR 1M), kwartał (WIBOR 3M) lub pół roku (WIBOR 6M). Jest on aktualizowany codziennie o godzinie 11:00 w procesie nazywanym fixingiem. Pośredni wpływ na wysokość stawki WIBOR mają stopy procentowe NBP (ustalane przez Radę Polityki Pieniężnej).

Warto wiedzieć…

Zmiany wysokości WIBOR determinują wysokość miesięcznych rat kredytowych, ponieważ wskaźnik ten jest uwzględniany przez banki przy ustalaniu oprocentowania kredytów.

Likwidacja stawki WIBOR

Wysoka inflacja w Polsce sprawiła, że Rada Polityki Pieniężnej znacząco podwyższyła stopy procentowe w takcie swoich posiedzeń. Tym samym wzrósł również wskaźnik WIBOR, od którego uzależnione jest oprocentowanie kredytów udzielanych w złotówkach. Premier Mateusz Morawiecki zapowiedział likwidację WIBOR, a dokładniej jego zamianę na inną stawkę przy wyliczaniu oprocentowania.

Dlaczego rozważa się takie rozwiązanie?

Rząd uznał, że WIBOR nie odzwierciedla w pełni realiów gospodarczych i wartości pieniądza na rynku. Dodatkowo jest niekorzystny dla kredytobiorców. Najczęściej stosowane wskaźniki, czyli WIBOR 3M oraz WIBOR 6M, nie są pokłosiem dokonywanych przez banki transakcji, a ustalane są one jedynie na podstawie deklaracji, jakie składają instytucje finansowe. Likwidacja WIBOR ma pomóc wszystkim tym, których dotknęły podwyżki stóp procentowych.

Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej (KS NGR), która została powołana w związku z planowaną reformą wskaźników referencyjnych, po przeprowadzeniu dyskusji w zakresie optymalnego wskaźnika referencyjnego, który ma stanowić alternatywę dla WIBOR, podjęła ostatecznie decyzję o wyborze indeksu WIRON.

WIRON czyli dawny WIRD – nowa nazwa wskaźnika

Nazwa wskaźnika została zmieniona na początku września 2022 r. Dotychczas był to WIRD (Warszawki Indeks Rynku Depozytowego), a obecnie jego nazwa to WIRON (Warsaw Interest Rate Overnight). Nowa nazwa ma lepiej oddawać charakter wskaźnika, który opracowywany będzie na podstawie danych dotyczących transakcji overnight.

Wybór indeksu oraz dobór parametrów do metody jego opracowywania poprzedzony był konsultacjami publicznymi z podmiotami rynku finansowego oraz niefinansowego, a Komitet dokonał wyboru spośród trzech propozycji: WIRD, WIRF i WRR, bazując na ocenie cech ilościowych i jakościowych poszczególnych indeksów.

Kolejnym krokiem będzie przyjęcie Mapy Drogowej określającej harmonogram działań mających na celu zastąpienie wskaźnika referencyjnego WIBOR wskaźnikiem WIRON.

Likwidacja stawki WIBOR staje się faktem

Indeks WIBOR to dziś kluczowy wskaźnik dla wszystkich osób, które spłacają kredyty hipoteczne. To stawka bazowa oprocentowania kredytów na polskim rynku międzybankowym. Na niej opiera się bowiem oprocentowanie kredytów i pożyczek oferowanych przez banki. Stawka WIBOR jest uzależniona od poziomu głównej stopy procentowej, którą ustala Rada Polityki Pieniężnej. Towarzyszące podwyżkom stóp procentowych wzrosty rat kredytów pociągnęły za sobą krytykę wskaźnika WIBOR, jako zbyt podatnego na zmiany.

Od kiedy WIRON zamiast WIBOR?

Odejście od wskaźnika WIBOR zatwierdził prezydent Andrzej Duda, podpisując Ustawę z 7 lipca 2022 roku o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom. Dokument nie precyzuje jednak takich kwestii, jaka stawka zostanie zastosowana, ani też jaki będzie termin jej wejścia w życie. Początkowo zmiana wskaźnika referencyjnego była zaplanowana na dzień 1 stycznia 2023 roku. Był to termin deklarowany przez rząd. Według Mapy Drogowej, zaprezentowanej przez Narodową Grupę Roboczą, ma zostać zrealizowany w całości do końca 2024 roku. Uczestnicy rynku będą jednak mogli wdrażać nowe produkty finansowe, w tym m.in. kredyty hipoteczne oparte na WIRON, już od grudnia 2022 roku:

• 2022 rok – Faza przygotowawcza, w której zostanie wybrany docelowy wskaźnik referencyjny oraz zostanie przeprowadzona identyfikacja zakresu jego działania celem skutecznej i bezpiecznej jego implementacji.
• 2023 rok – Faza wprowadzania, w której zakresie jest udostępnienie nowych produktów kredytowych opartych o WIRON. Banki mogą je oferować równolegle z produktami opartymi na WIBORZE. W tym okresie odbywać ma się także kampania informacyjna o nowym wskaźniku.
• 2024 rok – Faza wyprowadzania, podczas której banki oferują nowe produkty różnych kategorii oparte o WIRON, stopniowo wypierając ze swoich ofert propozycje oparte na WIBORZE.
• 2025 rok – Faza finalizacji, gdzie wskaźnik WIBOR przestaje być publikowany, a wszystkie dotychczasowe umowy z tym wskaźnikiem zostają konwertowane na wskaźnik WIRON.

WIRON tylko dla nowych kredytobiorców? Czy raty będą niższe?

WIRON to stawka obliczana na bazie realnie tworzonych depozytów, lepiej odzwierciedlająca realia rynkowe oraz odporniejsza na wahania stóp procentowych niż WIBOR. Czy to oznacza niższe raty kredytów dla wszystkich kredytobiorców? Prawdopodobnie indeks WIRON będzie obejmował tylko nowe kredyty, przynajmniej na początku. Eksperci zwracają uwagę, że w większości krajów tego typu zmiany przebiegały w ten sposób, że przez pierwsze dwa lata wchodząca w życie stawka dotyczyła wyłącznie nowo udzielonych kredytów, a dopiero później obejmowała istniejące wcześniej zobowiązania.

Jeśli szukasz najkorzystniejszego dla siebie kredytu mieszkaniowego, porównaj oferty różnych banków, korzystając z naszej pomocy!

Ewelina Pawłowska-Szawara